01 Ekim Çarşamba günü, Hızırşah yakınlarındaki 19. yy’dan kalma metruk kilise binasının restorasyon ve bahçe peyzajı çalışmaları tamamlanarak ” Hızırşah Kültür Evi ” adıyla ziyarete açıldı. Açılıştaki sergide yer alan panolarda Datça’daki arkeolojik, kültürel çalışmalar ve açılışı yapılan mekan ile ilgili ayrıntılı bilgiler, fotoğraflar vardı. ” Hızırşah Yaşayan Tarih Kültür Sergi Evi ve Kültür Rotası ” projesi ile yaşama döndürülen mekanda, bölgede bulunan arkeolojik eserlerin, yerel tarihe özgü etnografik değerlerin, ve sanatsal çalışmaların sergilenmesi amaçlanmaktadır. Temin edilen dağ bisikletleri ile yaklaşık 9,5 km’lik Hızırşah, Eski Datça, Reşadiye ve Kızlan mahallerini içeren bir kültür rotası oluşturuldu. Rota için 27 noktada 49 yönlendirme ve 6 noktada bilgi levhaları yerleştirildi. ” Hızırşah Yaşayan Tarih Kültür Sergi Evi ve Kültür Rotası ” projesi ile Datça’ya sadece deniz, güneş, kum için değil, doğayla iç içe yaşanacak bir kültür turizmi için de gelmeler sağlanmış olacak.
Datça Kültür Evi’nin açılışına çok sayıda davetli katıldı, Datça için önemli günlerden biriydi. Bundan sonrasında yeni projelerle bu gibi çalışmaların devam etmesi dileğimiz. Birçok kişi ve kurumun çabasının, emeğinin olduğu güzel bir çalışmayı ilçemizde görmek hepimizi heyacanlandırdı. Yapının tarihine ve anlamına yakışır bir açılış programı izledik, emeği geçen herkese teşekkürler.
Datça Belediyesinin yürütücüsü, Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin ve Datça Yerel Tarih Derneğinin ortağı olduğu proje 2015 yılında GEKA Alternatif Turizm Altyapısı Mali Destek Programı kapsamında desteklenmeye değer bulundu ve hibe sözleşmesi 20 Ekim 2015 Tarihinde imzalandı. 2 yıl süresince proje Datça Belediyesi Fen İşleri bünyesinde sürdürüldü ve Datça Belediyesi mülkiyetinde olan eski kilise binası restore edildi. 9,5 km’lik kültür rotası oluşturuldu, bisiklet yönlendirme levhaları ve bilgilendirme tabelaları hazırlandı, açılış sergisi hazırlandı.
” Hızırşah Kültür Evi ” ilk sergisinin açılış kurdelesini Datça Kaymakamı Vehbi Bakır, Muğla Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Hacı Koç , Datça Belediye Başkanı Gürsel Uçar ve Datça Yerel tarih derneği başkanı Akın Pilavcı birlikte kestiler.
Sergi Küratörleri ve Sergi Konuları
Prof. Dr. Numan Tuna ; Burgaz Kazıları, Apollon Arkaik Kutsal Alanı Kazıları, Knidos Seramik Atölyeleri Kazıları
Prof. Dr. Ertekin Doksanaltı, Öğretim Görevlisi İbrahim Karaoğlan, Derviş Ozan Tozluca ; Knidos Kazıları
Yrd. Doç. Dr. Mete Mimiroğlu ; Hızırşah Kilisesi Sanat Tarihi
Yerel Tarih Derneği ; Tarihi Yaka Camii, Datça’da Hayatın İçinden Bitkiler, Anadolu’nun Değirmenleri, Datça Mezar Taşları ve Kitabeleri
Asar Mimarlık ; Güneybatı Anadolu’da Kilise Örnekleri, Hızırşah Kilisesi Restorasyon Kararları
Datça Belediyesi ; Restorasyon Öncesi ve Restorasyon Çalışmaları
Açılış programının sunumunu aynı zamanda Proje Koordinatörü olan Özgür Mutlu yaptı, çalışkan, disiplinli, sorumluluk sahibi gençlerimizi gördükçe gelecek için umutlarımız artıyor. Programın bu kısmında konuşmalar vardı. Özgür Mutlu proje ile ilgili kısa bir bilgi verdikten sonra “Proje ortaklarımız Muğla Büyükşehir Belediyesi KUDEB Müdürlüğü’ne, Datça Yerel Tarih Derneğine, proje danışmanlarımız Prof. Dr. Numan Tuna ve Prof. Dr. Ertekin Doksanaltı’ya, tüm paydaşlarımıza, gönüllülerimize, çalışanlarımıza ve destekçilerimize teşekkür ederiz. ” diyerek konuşmacıları kürsüye davet etti. Konuşmalar sırasında mikrofon kullanılmadı, yapının akustik özelliği sayesinde sesler çok net olarak en arkalara kadar duyuldu. Hatta bunun farkında olmayan ve alçak sesle sohbet eden bazı davetlilerin seslerini duyduk.
İlk konuşmacı Restorasyon Projesi Müellifi ve Mesleki Kontrolör Yüksek Mimar Sayın Meral Oğuz, ” 3. derece arkeolojik sit alanı içinde bulunan yapının döneminin dini, mimari, kültürel ve sosyal yaşamının yansıtan önemli bir kültür varlığı olduğunu belirterek yapının durumu, mimari özellikleri ve proje aşamasında yaşananlarla, çalışmalarıyla ilgili bilgi verdi. Meral Oğuz’un verdiği bilgilere göre bir dönemin tanıklığını yapan tek nefli bazilikal bir plana sahip kilise yapısı bugün bir cemaati bulunmadığı için Hızırşah Kültür Evi işleviyle yöre halkının hizmetine sunuldu.
Daha sonra kürsüye gelen proje danışmanı Knidos Kazı Başkanı Prof. Dr. Ertekin Doksanaltı Anadolu’nun bu müstesna bölgesi her zaman kültür varlıklarının medeniyet beşiği durumunda olmuştur. Ve bunun en güzel örneklerinden bir tanesi bugün içinde bulunduğumuz bu kilisedir. Bu yapıyla tanışmam öğrencilik yıllarımda, 1991 yılında oldu. O zamanlar Prof. Dr. Numan Tuna hocamın çalışmalarında bir depo olarak kullanılıyordu ki buranın korunmasında, kurtarılmasında en önemli isimlerden birisidir. Devam eden süreçte belediyenin ve kalkınma ajansının değerli katkılarıyla bu eser daha uzun yıllar yeni işleviyle hizmet edecek duruma gelmiştir. Umarım bu açılış bir devamlılık arz eder ve yeni buluşmalarda bir araya geliriz” diyen Prof. Dr. Ertekin Doksanaltı Belediye Başkanı Gürsel Uçar ve Datça Kaymakamı Vehbi Bakır’a hassasiyetlerinden dolayı ayrıca teşekkür etti.